De 9 geheimen van een Blue Zone gezonde leefstijl
We weten allemaal dat een gezonde leefstijl en een leven vol balans er belangrijk zijn voor onze gezondheid en ons welzijn. Voldoende beweging, nachtrust en ontspanning, de juiste voeding, niet te veel alcohol en geen sigaretten of drugs. Het zijn allemaal heel logische zaken die onze weerstand verhogen en ons zelf herstellend vermogen helpen vergroten. Toch valt het niet altijd mee om goed in balans te blijven. Weinig nachtrust, veel stress, te veel eten..
Wie herkent dit soort zaken niet? Nou is het niet zo erg als je soms even uit balans raakt, als je de weg maar terug weet te vinden. Een holistische leefstijl helpt hierbij!
De huidige situatie in de wereld, waarin wij te maken hebben met een pandemie, nodigt uit tot een holistische leefstijl. Deze kan immers veel voor ons welzijn en onze gezondheid betekenen. Een leefstijl wordt in het woordenboek gedefinieerd als ‘de kenmerkende manier van leven van een individu of groep op basis van stabiele waarden en normen. Voor een deel is een leefstijl waarneembaar.’ Leefstijl gaat dus niet alleen over voeding, bewegen, roken, alcohol, drugs en een gezond gewicht. Maar zeker ook over spiritualiteit, zingeving en omgaan met het milieu.
Wat is een holistische leefstijl?
Het Oudgriekse woord ‘holos’ betekent ‘geheel’. Holistisch is hier van afgeleid. Het uitgangspunt van een holistische leefstijl betekent dat je jezelf als één geheel ziet. Jij bent lichaam, persoon en ziel. Samen. Als één eenheid.
Alles wat je denkt, doet, voelt en ervaart heeft invloed op elkaar. Alles staat met elkaar in verbinding. Wij maken hierbij deel uit van een geheel dat meer is dan de som van de delen. Wij zijn onlosmakelijk verbonden met onze leefwereld. Onze zorg voor de wereld waarin wij leven, voert dus ook direct terug naar onszelf. Als je goed voor jouw omgeving zorgt (natuur, dieren, mensen), zorg je goed voor jezelf. Vanuit holistisch oogpunt is het zeker ook belangrijk goed voor je lichaam te zorgen. Mens Sana in corpore sano (latijn): ‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’. Het lichaam is de tempel van de ziel. Goed zorgen voor je lichaam, is goed zorgen voor jezelf. Zorg voor gezond eten, voldoende beweging en een goede nachtrust. Een holistische leefstijl houdt ook rekening met het welzijn van onze persoon en onze mind. Als je als persoon te veel druk opgelegd krijgt (bijvoorbeeld door een te hoge werkdruk), ga je te veel in je hoofd zitten en leven vanuit je hoofd. Een regelmatig ritme in je leven, een goede balans tussen inspanning (werk) en ontspanning met ruimte voor emoties en gevoelens, zijn van belang om de spanning en druk niet te ver op te laten lopen. Net als meditatie, yoga en ontspanningsoefeningen.
De Blue Zones - De Blauwe Zones
Een mens is meer dan alleen een fysiek lichaam. Een mens is een bezield lichaam waarin fysiek lichaam, persoon en ziel samenvallen tot één geheel.
Aandacht voor bewustzijn en bezieling is belangrijk voor ons well-zijn en onze gezondheid. Zoals tijd voorbezinning, spirituele retraites, meditatie en contact met de natuur. Het geeft inspiratie aan ons leven en de mensen met wie wij ons leven delen. Dat leefstijl invloed heeft op een gezond en lang leven bewijzen de ‘Blue Zones’. Dit zijn de vijf gebieden in de wereld waar mensen gezonder, vitaler en gelukkiger hoogbejaard worden, vergeleken met de rest van de wereld. In deze blauwe zones leeft men langer dan waar ook ter wereld; gemiddeld zo’n 10 jaar langer!
Veel mensen worden er er zelfs ouder dan honderd en blijven tot op hoge leeftijd actief. De Amerikaan Dan Buetnner deed er onderzoek naar en publiceerde dit in National Geographic (2005-2021). De blauwe zones liggen in Sardinië (Italië), Icaria (Griekenland), Okinawa (Japan), Nicoya (Costa Rica) en Loma Linda (Californië U.S.A.).
De 9 geheimen
Bijzonder is dat er een aantal interessante overeenkomsten zijn tussen de blauwe zones. Negen geheimen qua leefstijl. De mensen die daar wonen delen gemeenschappelijke levensstijl-kenmerken die bijdragen aan hun vitaliteit en levensduur.
1. Doel in het leven
Mensen hebben in de Blue Zones allemaal hun rol in de gemeenschap en dat blijft ook zo als ze ouder worden. Ze gaan dus niet met pensioen, maar blijven actief en daardoor blijven ze ertoe doen. Ze blijven bezig met hun levensdoel, hun hartsverlangen. Het gaat voorbij aan status, macht, geld en uiterlijk. Een levensdoel is dat waarvoor je passie hebt. Waarvoor je ‘s ochtends graag je bed uitkomt. Wat je tot leven brengt.
2. Veel beweging
In de Blue Zones zijn mensen actief en in beweging, tot op hoge leeftijd. Ze doen niet aan sport. Wel ondernemen ze veel dagelijkse activiteiten zoals werken in de tuin en het huishouden (zonder mechanische hulp).
3. Spiritualiteit en/of religie
Een andere factor die bijdraagt aan de gezondheid van de inwoners van de Blue Zones is de betrokkenheid bij spiritualiteit en religie. Volgens het onderzoek van Dan Buettner zorgt betrokkenheid bij spiritualiteit (en/of het behoren tot een geloof) voor een verlenging van de levensverwachting tot wel veertien jaar. Maar liefst 98% van de inwoners van de Blue Zones behoort tot een geloofsgemeenschap. Welk geloof dat is maakt hierbij niet uit. Betrokkenheid bij spiritualiteit en religie is geassocieerd met betere gezondheidsresultaten, een langere levensduur, beter coping-mechanismen en een verhoogde kwaliteit van leven.
4. Pure voeding uit eigen omgeving
Het dagelijkse eetpatroon in de Blue Zones bestaat voornamelijk uit gevarieerd plantaardig eten, waaronder veel groene groenten, verschillende soorten bonen, soja en linzen. Vlees en zuivel worden beperkt gegeten. Daarentegen eten ze wel enkele keren per week vette vis. Een tussendoortje bestaat uit fruit en noten. Alles puur van het land. Men eet van eigen bodem, van eigen dieren, van wat er gevonden wordt in de natuur.
5. Matige calorie-inname
Inwoners van de Blue Zones stoppen met eten als zij voor 80% voldaan zijn. Opvallend is ook dat zij vaak hun kleinste maaltijd aan het einde van de dag eten en in de avond niet meer eten. Een handige truc die ze hierbij toepassen, is het gebruik van kleinere glazen en borden dan wij gewend zijn.
6. Stressreductie
In de Blue Zones zit stressreductie ingebouwd in de dagelijkse routine door bijvoorbeeld een siësta te houden, even te niksen of te mediteren. Mensen leren er op een gezonde manier met stress om te gaan en zich er niet door te laten overspoelen. Een continue hoog stressniveau kan een hoge bloeddruk, angst en depressie veroorzaken.
7. Betrokkenheid bij familie
In de Blue Zones komen familie en geliefden op de eerste plaats. Ze doen dat extra stapje voor hun relatie, partner, kinderen en hun ouders. Ouders en grootouders gaan daar ook niet naar een bejaardentehuis maar worden in huis opgenomen. Er is een grote drang naar sociale cohesie en de aandacht van anderen, omdat inwoners samen willen groeien en hun leven, successen en mislukkingen binnen het gezin willen delen.
8. Matig alcoholgebruik
Op de meeste plekken waar mensen gemiddeld langer leven, drinken de inwoners met enige regelmaat een glas rode wijn. Het gaat dan om gemiddeld 1 tot 2 glazen per dag.
9. Behoren tot een gemeenschap & sociale betrokkenheid
De mensen in de Blue Zones behoren allemaal tot een gemeenschap en hebben elkaar nodig om het te redden in het leven. Zij blijken te beschikken over een uitgebreid sociaal netwerk dat gezond gedrag bevordert. Vandaar dat er geen overgewicht is of eenzaamheid. Ook niet zo verwonderlijk, want word je omringd door gelijkgestemden die gezond leven, je helpen, steunen en waarmee je plezier kunt maken? Dat werkt positief en geeft een goed en veilig gevoel.
Voeding: de rode draad
De leefstijl in de Blue Zones is holistisch. Er zijn onderlinge verschillen qua invulling en uitvoering. Maar in alle zones is men zich bewust van de verbondenheid van lichaam, ziel en persoon en de onlosmakelijke verbondenheid met de wereld waarin wij leven. Vandaar ook de gemeenschappelijke noemers in spiritualiteit, hartsverlangen en gemeenschapszin. De Bleu Zones bewijzen de winst die we met een gezonde leefstijl kunnen behalen. De reguliere geneeskunde heeft ons veel winst gebracht, met name door haar infectiebestrijding en operatietechnieken. Dit helpt ons weer op te knappen bij bijvoorbeeld infecties en trauma’s. Veel chronische aandoeningen, zoals obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten en kanker, kunnen er echter niet mee worden voorkomen, laat staan worden genezen. Wil je dit soort chronische ‘moderne’ aandoeningen voorkomen en daadwerkelijk kantelen c.q. genezen, dan kom je toch echt bij een gezonde leefstijl uit.
De Blauwe Zones leren ons dat een gezonde leefstijl op verschillende plaatsen op de wereld op verschillende manieren kan worden ingevuld met gemeenschappelijke noemers. Bijvoorbeeld ten aanzien van het eten. In Californië eten mensen voornamelijk zelf verbouwde plantaardige voeding, een bijna veganistisch voedingspatroon dus. In het binnenland van Sardinië eet men daarentegen helemaal niet vegetarisch of veganistisch. De bewoners daar hoeden schapen en geiten en eten vlees ervan in combinatie met wat ze verbouwen op het land. En op het eiland Okinawa in Japan komen heel veel producten uit de zee. Die vormen daar het voedingspatroon in combinatie met datgene wat men op het land verbouwt, één en ander in een cultuur van matigheid. Verschillende voedingspatronen, maar allemaal onafhankelijk van de voedingsmiddelenindustrie en jaarrond zelfvoorzienend. Alles puur van het land. Van eigen bodem, van eigen dieren, van wat er gevonden wordt in de natuur. Natuurlijk, niet industrieel, voedsel eten loont dus!
Qua voeding kunnen we de volgende lessen uit de Blue Zones halen:
- Eet natuurlijke producten. Geen pakjes, zakjes en blikjes. Zelf koken loont.
- Veel groente. Minimaal 250 gram per dag. Maar nog liever 500 gram per dag.
- Eet gevarieerd. Met genoeg vitaminen en mineralen.
- Zorg voor voldoende vocht. Ga uit van ongeveer twee liter per dag.
- Eet zo weinig mogelijk toegevoegde suikers.
- Eet dagelijks voldoende vezels.
- Vermijd te veel alcohol en transvetten.
